Ortodonta trudni się naprawą wad zgryzu oraz niewłaściwości i krzywych zębów. Co dobrze zapamiętać? Wada zgryzu bazuje na nieodpowiednim ułożeniu zębów lub szczęki, co z kolei jest prostą drogą do istotnych problemów wad wymowy, deformacji twarzy – wpływając negatywnie na sposób postrzegania siebie i będąc przyczyną niskiej samooceny w późniejszym wieku. Przebieg korekcji wady zgryzu jest długotrwały i pochłania zwykle około 2 lat.

Czynniki powstawania wad szczęki

Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do deformacji żuchwy może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak zazwyczaj są to złe przyzwyczajenia dzieci. Nieprzerwane ssanie kciuka czy źle ukształtowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych klocków), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta powoduje zmiany szczęki. Także nieodpowiednie układanie dziecka podczas karmienia piersią, może wywoływać problemy. Na pierwszy przegląd kontrolny warto zabrać dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta szybko wskaże możliwe nieprawidłowości oraz zatroszczy się o właściwy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest potrzebna?

Nieleczenie lub lekceważenie wady wiedzie do jej wzmożenia, a to z kolei podwyższa ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może powodować trudności w żuciu, a także oddychaniu. Wadliwy układ szczęki wywołuje bóle zębów, ich ruszanie się lub przedwczesne wytarcie. Sprzyja to także narastaniu kamienia nazębnego oraz może prowadzić do rozwoju chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęstsza wada zgryzu. Dolne zęby chowają się za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Zdarza się, że górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz wykrzywia się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby chowają się za dolnymi. Powstaje widoczne wysunięcie brody do przodu.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to zniekształcenie twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak rozstawione zęby nadmiernie się ścierają,  co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada utrudnia w żuciu pokarmu, a także w właściwej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Skutkiem zgryzu otwartego jest wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – pojawiają się wtedy, gdy zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów. Wyrastają poprzekrzywiane lub w nieodpowiednich miejscach, w wyniku braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne odstępy, wynikające z nadmiaru miejsca w żuchwie.

Jak poprawić wady zgryzu? Kiedy zalecany jest ortodonta?

Korekcja wady zgryzu najczęściej rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o właściwy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, ze względu na to leczenie jest prostsze i obniża się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest możliwa dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — przyklejane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i przytwierdza za pomocą ligatur ortodontycznych. Dla urozmaicenia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość wyboru różnych kolorów ligatur. Dla dbających o większą estetykę dostępne są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnątrz jamy ustnej. Wykonywane są dla każdego pacjenta indywidualnie i usuwają dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu ortodontycznego różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki temu, że można go zdjąć samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile zapłacisz za aparat na zęby?

Koszty aparatów na zęby są określane na podstawie wybranego modelu. Najmniej pieniędzy pochłoną te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — są znacznie bardziej kosztowne. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Cena najdroższych aparatów lingwalnych może dochodzić nawet do 7 tysięcy złotych.  Aparaty na zęby są też dostępne w spłacie ratalnej. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest oparta o czas leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla dzieci poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat na zęby?

Dbałość o zęby  w trakcie noszenia aparatu ma ogromne znaczenie. Aparat może początkowo przeszkadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego resztki posiłku. Należy myć zęby po każdym posiłku i unikać pokarmów, które mogą przyklejać się do zamków i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny uniemożliwia leczenie zębów?

To, czy wolno naprawiać zęby podczas leczenia aparatem na zęby, zdecydowanie interesuje pacjentów, którzy mają założony stały aparat. Nie wolno zdejmować go samodzielnie, a przez to w wypadku problemów konieczna jest wizyta w gabinecie stomatologa ortodonty. Na początku leczenia aparatem ortodontycznym każdy pacjent musi zadbać o to, by jego zęby zostały całkowicie wyleczone. W taki sposób zmniejsza się ryzyko dodatkowych wizyt naprawczych w ciągu noszenia aparatu na zęby. Nie ma jednak zakazów naprawy zębów, jeśli pacjent ma stały aparat ortodontyczny.

Używanie aparatu na zęby łączy się z podwyższoną koniecznością dbania o zęby. Ze względu na przyczepione zamki na zębach i pozostałe elementy konstrukcji aparatu ortodontycznego, czyszczenie osadów i resztek jedzenia jest trudniejsze. To oznacza, że pacjenci korzystający z leczenia ortodontycznego muszą staranniej myć zęby, zwłaszcza w pobliżu aparatu na zęby. Nieprzestrzeganie higieny w tym czasie, może spowodować, że na uprzednio wyleczonych zębach pojawią się zmiany próchnicowe. W takiej sytuacji powinno się wybrać się na wizytę w gabinecie dentysty. Zignorowanie psucia się zębów z uwagi na aparat ortodontyczny może wywołać negatywne skutki. Próchnica szybko przenosi się na sąsiednie zęby, więc bezpieczniej usunąć problem.

Leczenie w trakcie noszenia aparatu jest możliwe. Jeżeli aparat utrudnia dotarcie do nadpsutego zęba, można go usunąć na czas leczenia. Ten zabieg nie przeszkodzi w skuteczności leczenia ortodontycznego.

Ortodonta Toruń